Enver Hoxha lindi në Gjirokastër, në jug të Shqipërisë, më 16 tetor 1908; babai i tij ishte një nëpunës modest, i cili emigroi në Amerikë për shumë vite; nëna e tij ishte shtëpiake. Një ndikim të madh në rritjen shpirtërore të Enver Hoxhës ushtroi daja i tij Hyen Hoxha, një njeri revolucionar i vendosur për atë periudhë.
Enver Hoxha përfaqësoi Gjirokastrën më 28 nëntor 1912 në aktin e shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë, duke nënshkruar një dokument që shenjtëron vullnetin e popullit shqiptar për t’u çliruar nga zgjedha e perandorisë turke.
Enver Hoxha përfaqësoi Gjirokastrën më 28 nëntor 1912 në aktin e shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë, duke nënshkruar një dokument që shenjtëron vullnetin e popullit shqiptar për t’u çliruar nga zgjedha e perandorisë turke.
Më vonë edhe Enver Hoxha mbajti qëndrim armiqësor ndaj regjimit reaksionar të mbretit Zog. Kjo luajti një rol themelor në formimin e ideve të tij politike. Në qytetin e tij ai thithi ajrin e protestës kundër një qeverie represive e cila kulmoi me revolucionin demokratik të vitit 1924. Pasi mbaroi shkollën fillore ndoqi shkollën e mesme në Gjirokastër.
Më vonë edhe Enver Hoxha mbajti qëndrim armiqësor ndaj regjimit reaksionar të mbretit Zog. Kjo luajti një rol themelor në formimin e ideve të tij politike. Në qytetin e tij ai thithi ajrin e protestës kundër një qeverie represive e cila kulmoi me revolucionin demokratik të vitit 1924. Pasi mbaroi shkollën fillore ndoqi shkollën e mesme në Gjirokastër.
Në moshën 16-vjeçare ishte ndër nismëtarët e parë dhe njëkohësisht sekretar i Shoqatës Studentore të Gjirokastrës, e cila përshkohej nga një frymë demokratiko-revolucionare. Ai drejtoi protestën e studentëve përparimtarë kur qendra u mbyll nga qeveria pas një viti. U largua nga Gjirokastra për t’u shpërngulur në Korçë, ku vazhdoi studimet në liceun francez. Këtu ai mësoi historinë, letërsinë dhe filozofinë franceze. Në këtë qytet ai lexoi për herë të parë “Manifestin Komunist” që ia dha një punëtor Koçi Bako.
Në moshën 16-vjeçare ishte ndër nismëtarët e parë dhe njëkohësisht sekretar i Shoqatës Studentore të Gjirokastrës, e cila përshkohej nga një frymë demokratiko-revolucionare. Ai drejtoi protestën e studentëve përparimtarë kur qendra u mbyll nga qeveria pas një viti. U largua nga Gjirokastra për t’u shpërngulur në Korçë, ku vazhdoi studimet në liceun francez. Këtu ai mësoi historinë, letërsinë dhe filozofinë franceze. Në këtë qytet ai lexoi për herë të parë “Manifestin Komunist” që ia dha një punëtor Koçi Bako.
Gjatë kësaj periudhe ai mësoi për herë të parë edhe për Revolucionin Socialist të Tetorit; E gjithë kjo së bashku me idetë e Revolucionit Francez që emocionuan Enver Hoxhën, përcaktuan zhvillimin e tij kulturor dhe prirjet e tij politike. Në verën e vitit 1930 mbaroi studimet në liceun e Korçës me nota të shkëlqyera; në të njëjtin vit fitoi një bursë për të ndjekur fakultetin e shkencave të natyrës në Montepellier në Francë. Ai donte të studionte filozofi ose drejtësi.
Këtu mori pjesë në leksionet dhe konferencat e Shoqatës së Punëtorëve të organizuar nga Partia Komuniste Franceze. Pas një viti, duke mos pasur shumë interes për biologjinë, ai u largua nga Montepellier për të shkuar në Paris, me shpresën për të vazhduar studimet universitare. Ndoqi kurse në fakultetin filozofik të Sorbonës dhe, në mjedisin marksist të kryeqytetit francez, bashkëpunoi me “Humanité”, duke shkruar disa artikuj për situatën në Shqipëri.
Këtu mori pjesë në leksionet dhe konferencat e Shoqatës së Punëtorëve të organizuar nga Partia Komuniste Franceze. Pas një viti, duke mos pasur shumë interes për biologjinë, ai u largua nga Montepellier për të shkuar në Paris, me shpresën për të vazhduar studimet universitare. Ndoqi kurse në fakultetin filozofik të Sorbonës dhe, në mjedisin marksist të kryeqytetit francez, bashkëpunoi me “Humanité”, duke shkruar disa artikuj për situatën në Shqipëri.
Këtu Hoxha pati mundësinë të studionte “Das Kapital” të Marksit dhe “Anti-Dühring” të Engelsit. Për këto arsye, në nëntor 1933, qeveria e Zogut iu mohua një bursë. Për arsye ekonomike dhe me ndihmën e disa miqve shqiptarë shkoi në Bruksel, ku gjeti punë në konsullatën shqiptare. Ka ndjekur kurse universitare në fakultetin e drejtësisë; këtu ai zgjeroi dhe pasuroi njohuritë e tij për letërsinë marksiste-leniniste.
Këtu Hoxha pati mundësinë të studionte “Das Kapital” të Marksit dhe “Anti-Dühring” të Engelsit. Për këto arsye, në nëntor 1933, qeveria e Zogut iu mohua një bursë. Për arsye ekonomike dhe me ndihmën e disa miqve shqiptarë shkoi në Bruksel, ku gjeti punë në konsullatën shqiptare. Ka ndjekur kurse universitare në fakultetin e drejtësisë; këtu ai zgjeroi dhe pasuroi njohuritë e tij për letërsinë marksiste-leniniste.
Edhe një herë ai u pushua nga puna, sepse konsulli zbuloi nëpërmjet agjentëve të Zogut se punonjësi i tij kishte depozituar materiale dhe libra revolucionarë në zyrën e tij. Në atë kohë ai studioi në Francë dhe punoi në Belgjikë, duke ndjekur edhe Universitetin e Brukselit. Duke qenë pa punë dhe pa para, ai nuk mundi të mbaronte studimet universitare, ndaj Enver Hoxha u kthye përgjithmonë në Shqipëri në verën e vitit 1936. Ai qëndroi një kohë të shkurtër në vendlindjen e tij, ra në kontakt me komunistët shqiptarë dhe në korrik të vitit 1936 u takua me Ali Kelmendin, një komunist shqiptar. Ai kishte kontakte me grupin komunist të Korçës, i cili ishte më solidi dhe më i organizuari i lëvizjes. U kthye në Korçë si mësues në liceun francez.
Edhe një herë ai u pushua nga puna, sepse konsulli zbuloi nëpërmjet agjentëve të Zogut se punonjësi i tij kishte depozituar materiale dhe libra revolucionarë në zyrën e tij. Në atë kohë ai studioi në Francë dhe punoi në Belgjikë, duke ndjekur edhe Universitetin e Brukselit. Duke qenë pa punë dhe pa para, ai nuk mundi të mbaronte studimet universitare, ndaj Enver Hoxha u kthye përgjithmonë në Shqipëri në verën e vitit 1936. Ai qëndroi një kohë të shkurtër në vendlindjen e tij, ra në kontakt me komunistët shqiptarë dhe në korrik të vitit 1936 u takua me Ali Kelmendin, një komunist shqiptar. Ai kishte kontakte me grupin komunist të Korçës, i cili ishte më solidi dhe më i organizuari i lëvizjes. U kthye në Korçë si mësues në liceun francez.
Më 7 prill 1939 Italia pushtoi Shqipërinë. Për idetë e tij haptazi revolucionare dhe antifashiste u pushua nga puna. Ai u largua nga Korca dhe shkoi në Tiranë, kryeqyteti shqiptar, më 29 nëntor 1939. Këtu punoi me kohë të pjesshme për një kohë të shkurtër si mësues në shkollën fillore qeveritare ku u pushua përsëri nga puna, sepse tashmë njihej si komunist. Me ndihmën e disa miqve hapi një dyqan të vogël, i cili u bë mbulesë për veprimtarinë e tij klandestine. Ai ra në kontakt me shumë anëtarë të grupeve të ndryshme komuniste, atë të Shkodrës, të rinisë së Korçës etj.
Më 7 prill 1939 Italia pushtoi Shqipërinë. Për idetë e tij haptazi revolucionare dhe antifashiste u pushua nga puna. Ai u largua nga Korca dhe shkoi në Tiranë, kryeqyteti shqiptar, më 29 nëntor 1939. Këtu punoi me kohë të pjesshme për një kohë të shkurtër si mësues në shkollën fillore qeveritare ku u pushua përsëri nga puna, sepse tashmë njihej si komunist. Me ndihmën e disa miqve hapi një dyqan të vogël, i cili u bë mbulesë për veprimtarinë e tij klandestine. Ai ra në kontakt me shumë anëtarë të grupeve të ndryshme komuniste, atë të Shkodrës, të rinisë së Korçës etj.
Në bashkëpunim me veprimtarët komunistë të këtyre grupeve ai punoi aktivisht për bashkimin e lëvizjes së shpërndarë komuniste, me synimin e vendosur për krijimin e një partie të vetme komuniste. Më 8 nëntor 1941 u themelua Partia Komuniste e Shqipërisë dhe Enver Hoxha, i cili kishte luajtur një rol të rëndësishëm dhe vendimtar, u zgjodh ndër 7 anëtarët e Komitetit Qendror të përkohshëm. Sipas vendimit të kuvendit, askush nuk u zgjodh sekretar apo kryetar. Enver Hoxha shpejt u tregua se ishte lideri i vërtetë i partisë. Ai zhvilloi një aktivitet të dendur për organizimin e partisë në Tiranë dhe në qytete e krahina të ndryshme të Shqipërisë.
Në bashkëpunim me veprimtarët komunistë të këtyre grupeve ai punoi aktivisht për bashkimin e lëvizjes së shpërndarë komuniste, me synimin e vendosur për krijimin e një partie të vetme komuniste. Më 8 nëntor 1941 u themelua Partia Komuniste e Shqipërisë dhe Enver Hoxha, i cili kishte luajtur një rol të rëndësishëm dhe vendimtar, u zgjodh ndër 7 anëtarët e Komitetit Qendror të përkohshëm. Sipas vendimit të kuvendit, askush nuk u zgjodh sekretar apo kryetar. Enver Hoxha shpejt u tregua se ishte lideri i vërtetë i partisë. Ai zhvilloi një aktivitet të dendur për organizimin e partisë në Tiranë dhe në qytete e krahina të ndryshme të Shqipërisë.
Ai ishte frymëzuesi kryesor i jetës politike të partisë, e cila konsistonte në organizimin e luftës së armatosur përmes një fronti të bashkuar të të gjitha forcave, pavarësisht nga orientimi i tyre politik dhe ideologjik. Në shtator 1942 në Konferencën e Pezës u formua Fronti Nacionalçlirimtar. I dënuar me vdekje në mungesë nga një gjykatë fashiste, Enver Hoxha jetonte dhe punonte ilegalisht në Tiranë dhe në rajone të ndryshme të vendit. Në mars 1943 Konferenca e parë Kombëtare e PKSH e zgjodhi atë zyrtarisht Sekretar të Përgjithshëm të Partisë, detyrë të cilën e mbajti deri në vdekje. Ai themeloi Ushtrinë Nacionalçlirimtare, e cila në pranverën e vitit 1944 numëronte rreth 70 mijë burra. Roli i Enver Hoxhës si figurë politike dhe ushtarake ishte shumë i rëndësishëm dhe ndoshta themelor.
Roli që luajti Enver Hoxha në organizimin e sistemit të ri politik ishte gjithashtu thelbësor. I vetëdijshëm për faktin se Shqipëria e pasluftës nuk mund të ishte më një dominim feudal i borgjezisë, as një koloni e fuqive imperialiste, Enver Hoxha frymëzoi krijimin e embrioneve të pushtetit të ri politik në parti: Këshillat Nacionalçlirimtare. Në maj të vitit 1944 Kongresi Antifashist i Përmetit zgjodhi Enver Hoxhën si kryetar të Komitetit Nacional Antifashist Çlirimtar, i cili ishte në atë kohë organi i vetëm legjislativ i shtetit shqiptar, me atributet e një qeverie të përkohshme dhe komandant i përgjithshëm. ushtria. Pas 4 muajsh, në funksion të çlirimit të radhës të vendit, Komiteti u shndërrua në një qeveri provizore demokratike dhe Enver Hoxha u bë kreu i parë i qeverisë së Shqipërisë së re.
Roli që luajti Enver Hoxha në organizimin e sistemit të ri politik ishte gjithashtu thelbësor. I vetëdijshëm për faktin se Shqipëria e pasluftës nuk mund të ishte më një dominim feudal i borgjezisë, as një koloni e fuqive imperialiste, Enver Hoxha frymëzoi krijimin e embrioneve të pushtetit të ri politik në parti: Këshillat Nacionalçlirimtare. Në maj të vitit 1944 Kongresi Antifashist i Përmetit zgjodhi Enver Hoxhën si kryetar të Komitetit Nacional Antifashist Çlirimtar, i cili ishte në atë kohë organi i vetëm legjislativ i shtetit shqiptar, me atributet e një qeverie të përkohshme dhe komandant i përgjithshëm. ushtria. Pas 4 muajsh, në funksion të çlirimit të radhës të vendit, Komiteti u shndërrua në një qeveri provizore demokratike dhe Enver Hoxha u bë kreu i parë i qeverisë së Shqipërisë së re.
Pas çlirimit, që ishte pushtimi ekskluziv i vetë Ushtrisë Çlirimtare Shqiptare, Enver Hoxha filloi një fazë të re në luftën që Shqipëria të ngrihej sërish në rrugën e socializmit. Në mars 1946 Asambleja Kushtetuese, e zgjedhur në zgjedhjet e dhjetorit 1945, shpalli Shqipërinë Republikë Popullore dhe emëroi Enver Hoxhën Kryeministër, detyrë të cilën e mbajti deri në vitin 1954. Në gusht të po atij viti Enver Hoxha mori pjesë në Konferencën e Paqes të Parisit si kreu i delegacionit shqiptar, duke mbrojtur shkëlqyeshëm të drejtën e popullit të tij për t’u konsideruar anëtarë të koalicionit antifashist, duke kundërshtuar pretendimet territoriale të Greqisë.
Periudha 1947-1948 u shënua nga qëndrimi i vendosur dhe i vendosur i Enver Hoxhës në pengimin e realizimit të synimeve të Titos: shndërrimin e Shqipërisë në një republikë jugosllave. Mosbesimi i Enver Hoxhës ndaj liderëve jugosllavë dhe Titos filloi gjatë luftës dhe u zhvillua në periudhën e pasluftës. Me rritjen e marrëdhënieve mes dy shteteve, rriteshin edhe dyshimet e Enver Hoxhës për politikat reale të Jugosllavisë. Këto dyshime ushqeheshin nga mënyra se si mbaheshin marrëdhëniet ekonomike midis dy vendeve dhe nga tendenca gjithnjë e më e fortë e Jugosllavisë për ta bërë Shqipërinë një shtet satelit. Mbi të gjitha, problemi kombëtar, me mungesën e vetëvendosjes për Kosovën të premtuar nga Tito dhe që nuk u realizua kurrë, ushqeu dyshimet e Enver Hoxhës për udhëheqësit jugosllavë.
Periudha 1947-1948 u shënua nga qëndrimi i vendosur dhe i vendosur i Enver Hoxhës në pengimin e realizimit të synimeve të Titos: shndërrimin e Shqipërisë në një republikë jugosllave. Mosbesimi i Enver Hoxhës ndaj liderëve jugosllavë dhe Titos filloi gjatë luftës dhe u zhvillua në periudhën e pasluftës. Me rritjen e marrëdhënieve mes dy shteteve, rriteshin edhe dyshimet e Enver Hoxhës për politikat reale të Jugosllavisë. Këto dyshime ushqeheshin nga mënyra se si mbaheshin marrëdhëniet ekonomike midis dy vendeve dhe nga tendenca gjithnjë e më e fortë e Jugosllavisë për ta bërë Shqipërinë një shtet satelit. Mbi të gjitha, problemi kombëtar, me mungesën e vetëvendosjes për Kosovën të premtuar nga Tito dhe që nuk u realizua kurrë, ushqeu dyshimet e Enver Hoxhës për udhëheqësit jugosllavë.
Vitet 1950 ishin vitet e hapave të parë, më të vështirë për Shqipërinë drejt zhvillimit ekonomik, social dhe kulturor. Për të vlerësuar drejt dhe objektivisht këtë përvojë gati pesëdhjetëvjeçare, për të kuptuar gjerësinë e transformimit politik, ekonomik, social dhe kulturor që ndodhi, është e nevojshme të merret parasysh prapambetja e madhe që Shqipëria kishte trashëguar nga e kaluara. Një vend me një ekonomi tërësisht bujqësore, me bujqësi primitive të karakterizuar nga marrëdhëniet ekonomike feudale, pothuajse totalisht pa industri, me një nivel shumë të ulët arsimimi: 80-85% e popullsisë ishte analfabete; një jetëgjatësi që nuk arrinte 40 vjet; kjo ishte Shqipëria para luftës. Të gjitha këtyre duhet shtuar viktimat njerëzore, 28 mijë të vrarë nga 800 mijë banorë dhe shkatërrimet e luftës.
Enver Hoxha, si kryetar i PKSH-së dhe si kryetar qeverie, luajti një rol të rëndësishëm në atë që rezultoi të ishte një luftë edhe më e përgjakshme se lufta, për rilindjen e Shqipërisë. Politika e Partisë së Punës – e quajtur kështu pas kongresit të parë në nëntor 1948 – kishte tre orientime themelore: industrializimin, zhvillimin e bujqësisë përmes formimit të kooperativave dhe një program për zhvillimin e arsimit dhe kulturës. Enver Hoxha ishte frymëzuesi dhe autori i punës që u bë në ato vite, si kryetar i Partisë së Punës. Me sakrifica të mëdha, me një entuziazëm të jashtëzakonshëm popullor dhe gjithashtu me ndihmën e vendeve socialiste – Bashkimit Sovjetik në vitet 1950 dhe për një periudhë të caktuar më vonë edhe Kina – Shqipëria u shndërrua në një vend të përparuar, shumë larg nivelit të trashëguar nga e kaluara dhe ky ishte tashmë një përparim i shkëlqyer.
Enver Hoxha, si kryetar i PKSH-së dhe si kryetar qeverie, luajti një rol të rëndësishëm në atë që rezultoi të ishte një luftë edhe më e përgjakshme se lufta, për rilindjen e Shqipërisë. Politika e Partisë së Punës – e quajtur kështu pas kongresit të parë në nëntor 1948 – kishte tre orientime themelore: industrializimin, zhvillimin e bujqësisë përmes formimit të kooperativave dhe një program për zhvillimin e arsimit dhe kulturës. Enver Hoxha ishte frymëzuesi dhe autori i punës që u bë në ato vite, si kryetar i Partisë së Punës. Me sakrifica të mëdha, me një entuziazëm të jashtëzakonshëm popullor dhe gjithashtu me ndihmën e vendeve socialiste – Bashkimit Sovjetik në vitet 1950 dhe për një periudhë të caktuar më vonë edhe Kina – Shqipëria u shndërrua në një vend të përparuar, shumë larg nivelit të trashëguar nga e kaluara dhe ky ishte tashmë një përparim i shkëlqyer.
U ndërtuan komplekse të mëdha industriale, termocentrale dhe hidrocentrale, u rikuperuan kënetat, argjinaturat dhe lumenjtë, u ndërtuan qytete krejtësisht të reja nga e para. U zhvillua një sistem i përhapur i shkollave fillore dhe të mesme që siguronte arsimin për të gjithë fëmijët; i gjithë vendi u elektrizua. Enver Hoxha e dinte shumë mirë se Shqipëria nuk ishte parajsë mbi tokë, se ishte ende shumë larg vendeve më të përparuara të Evropës.
Pesëdhjetë vitet e fundit u shënuan nga dallimet në rritje me udhëheqësit sovjetikë. Partia e Punës e Shqipërisë dhe Enver Hoxha personalisht kishin shumë rezerva për kursin e ri të aplikuar zyrtarisht nga Hrushovi pas Kongresit XX të CPSU. Për Enver Hoxhën nuk ishte vetëm çështja e Stalinit, por mbi të gjitha politika ndaj SHBA-së dhe imperializmit botëror dhe aq më tepër prirjeve hegjemoniste të BRSS-së së re ndaj vendeve socialiste. Enver Hoxha, në kontaktet që kishte me Hrushovin, shprehu rezervat e tij në disa raste: në Moskë në dhjetor 1956, në prill 1957, në janar 1960 dhe gjithashtu në Tiranë në maj 1959. Me mbërritjen e tij në Konferencën e 81 partive vëllazërore të mbajtura. në Moskë, më 16 nëntor 1960, Enver Hoxha bëri publike rezervat dhe akuzat e tij në lidhje me kursin e ri sovjetik në një fjalim të guximshëm. Ky akt shënoi edhe shkëputjen zyrtare mes Shqipërisë dhe BRSS.
Pesëdhjetë vitet e fundit u shënuan nga dallimet në rritje me udhëheqësit sovjetikë. Partia e Punës e Shqipërisë dhe Enver Hoxha personalisht kishin shumë rezerva për kursin e ri të aplikuar zyrtarisht nga Hrushovi pas Kongresit XX të CPSU. Për Enver Hoxhën nuk ishte vetëm çështja e Stalinit, por mbi të gjitha politika ndaj SHBA-së dhe imperializmit botëror dhe aq më tepër prirjeve hegjemoniste të BRSS-së së re ndaj vendeve socialiste. Enver Hoxha, në kontaktet që kishte me Hrushovin, shprehu rezervat e tij në disa raste: në Moskë në dhjetor 1956, në prill 1957, në janar 1960 dhe gjithashtu në Tiranë në maj 1959. Me mbërritjen e tij në Konferencën e 81 partive vëllazërore të mbajtura. në Moskë, më 16 nëntor 1960, Enver Hoxha bëri publike rezervat dhe akuzat e tij në lidhje me kursin e ri sovjetik në një fjalim të guximshëm. Ky akt shënoi edhe shkëputjen zyrtare mes Shqipërisë dhe BRSS.
Që nga ai moment, Enver Hoxha, i mbështetur për një periudhë të shkurtër kohore nga kinezët, u bë i vetmi luftëtar heroik kundër revizionizmit modern. Gjatë gjithë jetës së tij ai mbrojti teorinë dhe parimet në të cilat besonte, marksizëm-leninizmin. Ai hodhi poshtë çdo devijim nga fryma revolucionare e kësaj teorie. Jugosllavi, sovjetik, kinez, eurokomunist, të gjithë ishin për të kali i Trojës në lëvizjen ndërkombëtare komuniste dhe punëtore. Enver Hoxha donte të mbronte fitoret e socializmit në Shqipëri dhe vetë pavarësinë e vendit. Në vitet 1970 u hapën fronte të reja lufte, u ekspozuan të gjithë ata brenda Partisë dhe Shtetit që ishin kundër socializmit.
Enver Hoxha pësoi një atak në zemër në vitin 1973 dhe, ndonëse arriti të rikuperohej mjaft mirë, nuk mundi më t’i kushtonte maksimumin e tij kësaj lufte të re. Në fakt, që nga ai moment aktiviteti i Enver Hoxhës në Parti dhe në Shtet pati një tendencë gjithnjë e më të rënies. Armiqtë e depërtuar në Parti dhe në shtet filluan punën e shkatërrimit metodik dhe sistematik të gjithçkaje që ishte arritur në rrugën e socializmit në Shqipëri. Nga fundi i viteve 1970 dhe fillimi i viteve 1980, Enver Hoxha filloi një periudhë të aktivitetit të dendur teorik.
Enver Hoxha pësoi një atak në zemër në vitin 1973 dhe, ndonëse arriti të rikuperohej mjaft mirë, nuk mundi më t’i kushtonte maksimumin e tij kësaj lufte të re. Në fakt, që nga ai moment aktiviteti i Enver Hoxhës në Parti dhe në Shtet pati një tendencë gjithnjë e më të rënies. Armiqtë e depërtuar në Parti dhe në shtet filluan punën e shkatërrimit metodik dhe sistematik të gjithçkaje që ishte arritur në rrugën e socializmit në Shqipëri. Nga fundi i viteve 1970 dhe fillimi i viteve 1980, Enver Hoxha filloi një periudhë të aktivitetit të dendur teorik.
E gjithë përvoja e tij, e gjithë jeta e tij, nga aktivisti te lideri komunist, gjendet në vëllimet e ndryshme që ai shkroi. Ndër këto:
“Vetë-menaxhimi” jugosllav – Një teori dhe praktikë kapitaliste (1978) –
Imperializmi dhe Revolucioni (1978) –
Reflektime mbi Kinën (1979) –
Me Stalinin (1979) –
Eurokomunizmi është antikomunizëm (1980) –
Hrushovitët (1980) –
Kërcënimi anglo-amerikan për Shqipërinë (1982) –
Titoitët (1982) –
Reflektime mbi Lindjen e Mesme (1984) –
Hedhja e themeleve të Shqipërisë së Re (1984) –
Dy Popuj Miq (1985) –
Superfuqitë (1985) –
Në vitet 1980, shëndeti i Enver Hoxhës u përkeqësua, vuante nga diabeti dhe në vitin 1983 vuante nga ishemia cerebrale dhe përsëri në 1984. Më 9 prill 1985 pësoi arrest kardiak; mjekët arritën ta ringjallën, por atij iu hoq vetëdija. Enver Hoxha vdiq më 11 prill 1985. Vdekja e tij u ndje nga njerëzit si një humbje e madhe. Kishte një pikëllim të vërtetë, të përzemërt në mbarë vendin. Populli shqiptar e donte dhe e adhuronte.
Në vitet 1980, shëndeti i Enver Hoxhës u përkeqësua, vuante nga diabeti dhe në vitin 1983 vuante nga ishemia cerebrale dhe përsëri në 1984. Më 9 prill 1985 pësoi arrest kardiak; mjekët arritën ta ringjallën, por atij iu hoq vetëdija. Enver Hoxha vdiq më 11 prill 1985. Vdekja e tij u ndje nga njerëzit si një humbje e madhe. Kishte një pikëllim të vërtetë, të përzemërt në mbarë vendin. Populli shqiptar e donte dhe e adhuronte.